Buitenbruggen

Als we viaducten ook als bruggen zouden meerekenen, dan zou Zuidoost ongetwijfeld de meeste bruggen van alle stadsdelen hebben. Maar ook zonder dat voordeel ligt er in de Bijlmer nog steeds een groot aantal bijzondere bruggen.

Bijlmerbeauties

Neem nou brug 1457 en 1459, allebei aan de Hogehilweg, bij de spoordijk. Toen de Molenwetering breder werd, moesten de houten bruggen over dit water worden vervangen door nieuwe stalen bruggen. De architect noemt deze bruggen echte Bijlmerbeauties. In de brugleuningen zijn afbeeldingen van de geschiedenis van de Bijlmermeer verwerkt.

Pa Sem, de held van Groeneveen

De Pa Sembrug in de Bijlmer heeft een bijzonder verhaal. Hij is genoemd naar Willem Jacob Symor, bijnaam Pa Sem. Hij woonde in de flat Groeneveen en knapte daar het Groentje op, een soort collectieve ruimte onder de flat waar buren konden biljarten, tafeltennissen of gewoon een kop koffiedrinken. Toen in 1992 een vliegtuig van El Al in het flatgebouw vloog, rende Willem snel het flatgebouw uit. Maar toen hij hoorde dat een 10-jarig buurjongetje nog binnen was, ging hij meteen terug. Hij redde het leven van Reinaldo, maar liep zelf zware brandwonden op. Jaren later werd de plek van het ongeluk opnieuw ingericht. Er kwam ook een nieuwe brug, 12 meter lang en 8,5 meter breed. Het Comité Pa Sem heeft ervoor gezorgd dat de brug in 2017 z’n naam kreeg. Helaas is Willem zelf in 2008 al overleden.

Nieuw-West: Kramer en Slebos

In Nieuw-West vind je veel bruggen uit de jaren ’50 en ’60, toen dit stadsdeel werd ontwikkeld. De eerste bruggen zijn nog van de hand van de beroemde Amsterdamse bruggenarchitect Piet Kramer. Zoals de Bananenbrug in de Burgemeester Roëllstraat over de Burgemeester Cramergracht, met de typische kenmerken van de Amsterdams School. Later kwamen veel ontwerpen in Nieuw-West van de opvolger van Kramer, Dick Slebos. Hij ontwierp onder meer een aantal opvallende bruggen over de Slotervaart, zoals de Bloeddonorbrug, de Piet Römerbrug en de Frans van Goolbrug.

Origamibrug

De bruggen van Slebos zien er voor die tijd heel modern uit. Maar als je echt een baanbrekend moderne brug wil zien, dan moet je naar de Erasmusgracht, naar de Cor Blekemolenbrug. Geen opvallende naam maar wel een ontwerp waar je steil van achterover slaat! Het lijkt wel een origami-vouwwerk! De brug werd ontworpen door DP6 Architecten. Ook technisch is het een kunstwerkje: de brug leunt grotendeels op 1 pijler, die niet in het midden van de gracht staat. Het moderne ontwerp werd genomineerd voor een Dutch Design Award in 2010 en in 2012 won hij de Nationale Staalprijs.

Amalia geeft licht

Ook een opvallende brug in Nieuw-West, met een opvallende naam: de Prinses Amalia-brug over de Sloterplas. Deze brug is alleen voor voetgangers, en onmisbaar onderdeel van het Rondje Sloterplas. Wat een prachtig uitzicht over het water! De brug is er niet zonder slag of stoot gekomen. Buurtbewoners wilden meer inspraak over de uitvoering en de plaats van de brug, maar de Raad van State oordeelde dat het proces goed was verlopen. De brug werd eind 2018 in zijn geheel in een fabriek gebouwd en daarna in één keer op zijn plek gehangen. En ’s nachts? Dan brandt er subtiele verlichting, die is verwerkt in de boog van de brug.

Bruggetjes in Noord

Een groot deel van Noord bestaat uit landelijk gebied, met kleine gehuchten en schattige bruggetjes. Zoals in het pittoreske Durgerdam. Rij je daar over het Kerkepad naar de kerk van Durgerdam, dan passeer je een nostalgische wipbruggetje: de Wezenbrug. Dat deze brug in de seventies is gebouwd, zie je nergens aan. Het is dan ook een exacte kopie van de oude brug uit 1934. Hij dankt zijn naam aan het weeshuis, dat hier tot 1925 stond. En bij de kerk van Ransdorp vind je de Bierstekerspost, ook zo’n prachtig traditioneel ophaalbruggetje, over het Achter Twiske.

Wasknijper

Een stuk moderner en in opvallend blauw en wit geverfd is de Wasknijper in de Distelweg. Deze brug over het Buiksloterkanaal heeft vier knalgele versieringen op de bascule, die precies op een wasknijper lijken. Het is een ontwerp van architect Dick Slebos, die ook de kleuren koos en het schattige brugwachtershuisje tekende. Nog een mooi detail: de rood-witte slagbomen vallen, als ze open zijn, weg in de blauwe lantaarnpalen.

Bot vangen

Voor 2 bruggen met een goed verhaal kun je in Noord terecht bij de Klaas Bordingbrug en de Jacob Bordingbrug, op de grens van Amsterdam-Noord en Durgerdam. Je bent er in een paar tellen overgefietst, maar denk dan toch even aan Klaas Bording en zijn twee zonen Klaas en Jacob, die in 1849 dagenlang vastzaten op een ijsschots, drijvend in de halfbevroren Zuiderzee. Het drietal ging uit vissen en haalde zoveel bot binnen dat ze uit enthousiasme niet op tijd naar huis voeren. Twee weken lang moesten ze overleven op een dieet van rauwe bot en regenwater, tot ze werden gered door andere vissers. In 2018 werd de brug officieel geopend door kinderen van Jacob, kleinkinderen van de oude vader Klaas.

Weesp

Sinds een paar jaar hoort Weesp ook bij Amsterdam. En daarmee krijgen we er direct ook een aantal bijzondere historische bouwwerken bij. Zoals het historische Forteiland met de Ossenmarkt en de twee bruggen daarnaartoe: de Fortbrug en de Lange Vechtbrug. Die laatste bestaat uit twee vrij steile houten ophaalbruggen. De naam van de brug verwijst naar de lengte van de brug ten opzichte van andere bruggen over de Vecht.