Kabouterbrug als groen eerbetoon 

Waar is de Kabouterbeweging begonnen? Misschien in 1970, toen de club 5 zetels veroverde in de Amsterdamse gemeenteraad, met de slogan ‘Er gaan veel kabouters op één zetel’. De ludieke politieke partij pleitte toen tegen consumentisme en woningnood, en vroeg aandacht voor duurzaamheid en het milieu. De Kabouters hielden happenings, vergaderden in het Vondelpark en rookten zelfs wiet tijdens de raadsvergaderingen in het stadhuis. “We wilden vooral meer groen in de stad,” vertelt Roel van Duijn. Hij was toen de voorzitter van de partij Amsterdam-Kabouterstad, of zoals hij het noemt: ambassadeur voor de kabouters. “We hadden verschillende creatieve departementen, bijvoorbeeld het departement van de wandelende tak. Dan plantten we allemaal bomen in de stad, gewoon door een paar tegels uit de stoep te halen. Dat is nu gewoon, de gemeente moedigt dat juist aan en geeft er subsidie voor, maar toen was het verboden en werden we direct door de politie in de kraag gevat.” 

Aardappelloofklapper 

Maar eigenlijk begon de Kabouterpartij al eerder, op een dag aan het einde van de zomer van 1969. In de Zeeuwse polder wiedde Roel van Duijn het onkruid uit een aardappelveld van een biologisch-dynamische boer. “Ik hoorde een enorm lawaai van de akker van het buurbedrijf komen. Daar werd het loof van de aardappelplanten met oorverdovend kabaal platgeslagen, als voorbereiding op de oogst. Ik vroeg aan de boer, die me veel heeft geleerd over de magische krachten van biodynamische landbouw, of die aardappelloofklapper ook bij ons aan het werk zou gaan. Ben je gek, zei de boer. Die herrie, daar schrikken de kabouters van.” 

Het was Roel direct duidelijk: kabouters, die kant moeten we op. “Kabouters verbinden de mensen, de dieren en de planten. Het is de perfecte metafoor voor de beweging die ik wilde beginnen, als opvolger van Provo. Ik heb mijn werk bij de boer afgerond en in de trein op de terugweg naar Amsterdam schreef ik het Kaboutermanifest al.” 

‘Lieve democratie’ 

De ideeën van de kabouters sluiten goed aan bij de tegenwoordige tijd, beter dan een halve eeuw geleden. De nadruk op groen, duurzaamheid en inclusiviteit die we nu zien is volgens Roel vijftig jaar geleden door de kabouters in beweging gezet. “Op onze manier hebben we de democratie wat directer gemaakt. We lieten mensen zien dat je zelf wat kunt veranderen als je dat wilt, op een lieve en creatieve manier. Ik voelde direct, toen ik voor het eerst in Amsterdam kwam, dat dit de juiste plek was om dat soort veranderingen te beginnen.” 

Demonstraties 

Hoe kwam Roel voor het eerst in Amsterdam? Op de brommer. “Met mijn beste vriend Hans Korteweg kwam ik vanuit Den Haag naar Amsterdam om mensen op te zoeken die ons konden helpen bij een demonstratie. Simon Vinkenoog bijvoorbeeld, en Ed van Thijn. Ze hadden er wel oren naar. Door de positieve, creatieve sfeer in Amsterdam voelde ik dat hier een revolutie kon beginnen. De directeur van de middelbare school waar Hans en ik op zaten, vond het allemaal minder geslaagd. Wij werden van school gestuurd, kort voor het eindexamen, omdat we in Den Haag een grote demonstratie tegen de atoombom hadden georganiseerd.” 

Internationale Kabouters 

De Kabouters hebben niet zo lang in de Amsterdamse gemeenteraad gezeten, de beweging viel uit elkaar door onderlinge meningsverschillen. Maar het gedachtengoed van de Kabouters heeft de wereld veroverd. “In België waren de Kabouters ook heel succesvol, vooral in de stad Mechelen. En onze Oranje Vrijstaat, die we voor de Kabouters hebben gesticht, werd als idee voor geweldloos verzet overgenomen in Oekraïne en Polen.” Roel kwam via de Kabouterbeweging bij de PPR, later De Groenen en na nog wat fusies en omzwervingen uiteindelijk bij GroenLinks. “Die stap is niet zo groot als het misschien lijkt. In mijn archief bewaar ik nog een werkstuk over Provo, op de middelbare school geschreven door Femke Halsema. Zo zie je, de cirkel is rond.” 

Kaboutermuts 

Op zaterdag 31 mei is Roel opnieuw in Amsterdam, dan om de officiële openingshandeling te verrichten van de Kabouterbrug, de voetgangers- en fietsersbrug over de Schinkel. De brug is daar vijftig jaar geleden aangelegd, in hetzelfde jaar dat de kabouterbeweging werd opgericht. “Ik heb er echt wat mee. Jarenlang woonde ik in de Jacob Marisstraat, net erachter. Elke dag fietste ik over deze brug via het Vondelpark naar het stadhuis.” Roel kijkt uit naar de officiële opening. “Ik heb voor de gelegenheid zelfs een kaboutermuts laten maken.”