Terug naar de Grimburgwal

Dat Amsterdamse bruggen en kademuren achterstallig onderhoud kenden, was 5 jaar geleden al geen nieuws. Maar dat het zo erg kon zijn aan de Grimburgwal? “Toen we aan onze werkdag begonnen, viel me op dat de bestrating er vreemd uitzag,” vertelt Denzel. Hij werkt samen met zijn collega Matt als landmeter, ze zijn ingehuurd door gemeente Amsterdam om die dag meetpunten in kaart te brengen voor werkzaamheden aan de kademuren die binnenkort gaan beginnen. “De klinkers waren verzakt. Normaal zie je een of twee stoepstenen een beetje lager liggen, maar hier waren dat er echt meer.” 

Rondvaartboot 

De bestrating was net nieuw, herinnert zijn collega Matt zich. Achteraf gezien denkt hij: zou het vernieuwen van die bestrating wat met de instorting te maken hebben? En hij herinnert zich ook dat een rondvaartboot op dat stuk van de gracht moeite had om te keren, die ochtend. “Hij nam de bocht te ruim. Denzel en ik waren aan het werk, toen we een klap hoorden. Volgens mij heeft de rondvaartboot de kade geraakt. En daarna is hij met veel geraas van de motoren gaan keren. Ik denk dat dat ook wat met die instorting te maken heeft.” 

Veiligheidsmaatregelen 

Dat er achterstallig onderhoud was bij bruggen en kademuren, was bekend. De gemeente had al een grootschalig programma opgezet om zo’n 850 bruggen en meer dan 200 kilometer kademuur te onderzoeken en herstellen. De eerste versterkingsmaatregelen waren ook al getroffen om de stad veilig en bereikbaar te houden. En over de hele binnenstad waren landmeters aan het werk met hun tachymeters bezig om kademuren en bruggen te monitoren. Maar niet dat ene stukje aan de Grimburgwal.  

Denzel: “Dat hoort bij het universiteitsgebouw, het stond niet op onze opdracht.” In gebouw BG2 op het Binnengasthuisterrein is op dat moment Boudewijn aan het werk. Het is zijn eerste werkdag als studiebegeleider, na een rondleiding door het pand drinkt hij met zijn nieuwe collega’s een kop koffie. Hij is onder de indruk van het historische pand, gebouwd in 1870 als vrouwenkliniek. “Het is een prachtig oud gebouw, dat viel me op,” vertelt hij. “En dat op een paar plekken in de koffiecorner de tegeltjes wat loslieten, daar heb ik niet zoveel aandacht aan besteed. Dat hoort er nou eenmaal bij, dacht ik.” 

Wiebelig

Matt en Denzel laten hun meetwerk even zitten, ze gaan kijken wat er precies met die kademuur aan de Grimburgwal mis is. Ze zien het direct: een groot gat in de bestrating, waar van alles rommelt en wiebelt. “Eerst heb ik het hek dichtgedaan, zodat niemand meer op dat stuk van de kade kon staan,” vertelt Matt. “Daarna ben ik gaan fotograferen en filmen. Ik vond het bizar, op dat moment, dat er zomaar zoveel schade kon ontstaan.” 

Lantaarnpaal 

Als Boudewijn en zijn collega’s binnen in het universiteitsgebouw een laag rommelend geluid horen, kijken ze elkaar aan. Wat is dat? “We keken uit het raam en zagen het hek de Grimburgwal in schuiven. Later zakte de lantaarnpaal om. Gek genoeg maakte het geen herrie. Een diepe zucht, zo zou ik het omschrijven.” 

Ook Denzel en Matt staan met hun ogen te knipperen. Denzel: “We hebben meteen onze leidinggevende gebeld. Ik weet niet meer precies wat we hebben gezegd, hij zou het verder regelen. Binnen de kortste keren stond de kademuur aan de overkant vol mensen, en dat terwijl het corona-tijd was. Ook televisiecamera’s en mensen van de pers. Hoe die dat zo snel weten? Ik heb geen idee. Wij zijn gewoon verder gegaan met meten.” 

Koffie en weer aan het werk 

De medewerkers van de universiteit weten ook niet wat ze moeten doen. Ze nemen hun koffie mee en gaan weer aan het werk. Een paar uur later moeten ze alsnog het pand verlaten, vertelt Boudewijn. “Een collega trok haastig alle diploma’s uit de kasten om mee te nemen. Van elk diploma is er altijd maar één, we maken geen duplicaten. We hebben een week in het PC Hoofthuis gezeten, toen konden we alweer terug.” 

De medewerkers van vulpenspeciaalzaak Akkerman, op het hoekje van de Nes en de Langebrugsteeg, vlakbij de Grimburgwal, hebben er niets van gemerkt. “Het werd ineens druk in de straat, maar wij konden niet gaan kijken. We waren bezig met online bestellingen.” 

De oudere dame die boven de winkel woont, kreeg ook pas later in de gaten wat er aan de hand was. “Ik heb van al die drukte in de straat ook niks gemerkt. ’s Avonds op het journaal zag ik dat de wethouder werd geïnterviewd. He, mijn straat is op televisie, dacht ik.” Is de oude dame geschrokken? Welnee. “Dit is hartje Amsterdam, hier gebeurt elke dag wel iets.” 

Laconiek 

Zo kalm als de landmeters, de universiteitsmedewerkers en de buren op de situatie regeerden, zo serieus was de instorting toch wel. Het filmpje waarbij je de kademuur ziet schuiven, wordt veel gedeeld op sociaal media en de gracht komt internationaal in het nieuws. Toenmalig wethouder Sharon Dijksma staat de pers te woord, in allerijl wordt de kademuur versterkt met een noodoplossing, rondvaartboten en andere boten mogen er niet meer langs en de kade is afgezet met hekken. 

De landmeters merken de impact van de ingestorte Grimburgwal bij hun volgende meetklussen, vertelt Denzel. “Mensen spreken ons regelmatig aan. Vaak hebben ze vragen over de werkzaamheden aan de gracht voor hun huis. Hoe slecht is deze kademuur? Zakt het hier ook in elkaar? Soms hebben ze bezwaar tegen het werk. Dan herinner ik ze aan de instorting van de Grimburgwal. Dat wil toch niemand?”