Waterwarmte: de kracht van de gracht

Het chique woord voor deze manier van warmteopwekking is aquathermie. Je onttrekt warmte uit het water in de gracht om die vervolgens met warmtepompen om te zetten in bruikbare energie. De techniek maakt slim gebruik van de relatief hoge temperatuur van het water in de winter en de relatief koele temperatuur in de zomer. Hierdoor kun je de CO₂-uitstoot substantieel verlagen.

Warmtewisselaar aan de kademuur

De kademuur bij de molen is bij uitstek geschikt voor de toepassing van aquathermie. Het gaat hier om een zogenaamde combiwand met houten bekleding. Die bestaat uit een stalen damwand waaraan houten schotten worden gehangen. Een aantal van deze schotten zijn eraf gehaald, vervolgens zijn de warmtewisselaars aan de damwand in het water gehangen en zijn de schotten weer teruggezet. De installatie wordt eind 2024 in gebruik genomen, tegelijk met de oplevering van de gerestaureerde en verduurzaamde droogloodsen. 

De installatie is uitgevoerd met toestemming van de gemeente Amsterdam, die eigenaar van de kademuur is. “Wij zullen de resultaten van het project ook goed in de gaten blijven houden”, zegt Laura Hakvoort van de gemeente. “We hopen hier uit te leren voor onze eigen projecten voor warmtewinning uit de grachten. Die staan nu nog in de kinderschoenen, dus alles wat we hier opsteken is welkom.”

Duurzame routekaart

De eigenaar van het molenterrein is trots om een voortrekkersrol te kunnen spelen in de transitie naar duurzame energie in de stad. “De toepassing van aquathermie sluit naadloos aan bij onze visie om deze historische erfgoedlocatie te moderniseren en toekomstbestendig te maken zonder het unieke karakter te verliezen”, zegt directeur Guido Mensink. “Wij doen er alles aan om de oudste paltrokmolen van Nederland weer permanent te laten draaien en openbaar toegankelijk te maken voor huidige en toekomstige generaties”

Het project is onderdeel van een duurzame routekaart die is ontwikkeld in samenwerking met De Groene Grachten. “Behalve het water en natuurlijk de wind wordt ook de zon benut als energiebron”, vertelt Suze Gehem van de Groene Grachten. “Verder zijn de droogloodsen gerestaureerd met hout uit Nederland, worden de wc’s straks doorgespoeld met regenwater en hebben 40.000 bijen hier hun nieuwe onderkomen. Als verduurzamen hier kan, dan kan het overal.”