Stille kracht

“Dat zijn natuurlijk fantastische voordelen voor de bewoners, ondernemers en bezoekers hier”, zegt projectleider Martin van den Berg van de gemeente Amsterdam. “En voor de mensen die op de bouwplaats werken. De machines maken nagenoeg geen geluid, en er zijn geen vieze dieseldampen die tussen de grachtenpanden blijven hangen. Bovendien is het groene energie die we hier van Liander betrekken, van wind en water, dus we stoten ook elders geen CO2 uit.”

“Vorige week nog had ik hier in de keet een sollicitant”, vult Edwin Boonstoppel van aannemer G-kracht aan. “Die man zei: ‘Ik werk al mijn hele leven in de bouw, maar ik hoor niks, ik voel niks, ik ruik niks: wat doen jullie hier eigenlijk, wordt hier wel gewerkt?’ Dat zegt wel hoe bijzonder die ervaring is.“

Netcongestie

Tegelijkertijd is er wel veel voor nodig om dit allemaal voor elkaar te krijgen. Allereerst is er de ambitie van de gemeente om duurzaamheid voorop te zetten. En dan zijn ze bij de onderliggende bedrijven van G-kracht, Gebroeders de Koning, Giken en Van Gelder, ook al jaren bezig met het elektrificeren van materieel. “Op dit project hebben we nu al ons materieel elektrisch”, vertelt Edwin. “Van de Gyropress die de buispalen in de bodem draait tot de kranen op de pontons en zelfs het handgereedschap dat we gebruiken.”

Maar de grote uitdaging van elektrisch werken zit ‘m in het verkrijgen van een bouwstroomaansluiting op het elektriciteitsnetwerk. “We moeten daarvoor in gesprek met de netwerkbeheerder, in dit geval Alliander”, vertelt Martin. “De uitdaging is om een aansluiting te krijgen die groot genoeg is voor het werken met groot materieel. Vaak is dat door netcongestie moeilijk voor elkaar te krijgen.”

Centrale bouwaansluiting

“We werken hier met machines die samen wel 50 tot 80 kilowatt per uur verbruiken,vult Edwin aan. “De pieken van dat stroomverbruik vangen we op met een groot accupakket. Terwijl we stroom uit de accu’s verbruiken worden die tegelijkertijd gevoed door de stroomvoorziening. ’s Nachts kunnen we de accu’s weer bijladen tot ze vol zijn voor het werk van de volgende dag.”

Het komt helaas ook vaak voor dat Alliander geen ruimte ziet om voldoende bouwstroom te leveren. Het alternatief zou dan zijn om met zogenaamde transportcontainers te werken. “Die laad je elke nacht op een andere plek op waar wel een bouwaansluiting is, om ze vervolgens de volgende ochtend weer terug te brengen voor het werk op de bouwplaats”, vertelt Edwin. “Maar dan ben je dus bezig met het extra verbruiken van energie, dat voelt en is strijdig met het doel om duurzaam te werken.”

Daarom pleit Edwin er bij de gemeente voor om samen met Alliander rond de tafel te gaan zitten en te kijken of het mogelijk is om in het centrumgebied in Amsterdam te zorgen voor meerdere bouwaansluitingen, in een bepaald raster van bijvoorbeeld 1 x 1 km. “Wij kunnen dan vanaf zo’n aansluiting kabels uitrollen, tot ongeveer een kilometer lengte. Dan zouden we in een behoorlijk groot gebied volledig elektrisch en uitstootvrij kunnen werken.” Ook Martin ziet hier de voordelen van: “We gaan de komende jaren vooral in het centrum van de stad veel kades vervangen. Het zou een zegen zijn als we dat stil en schoon kunnen doen, dan beperk je al een groot deel van de overlast die de Amsterdammers ervaren bij zulke grote bouwprojecten.”

Leren voor de toekomst

Tot die tijd is het zaak om ervaring op te doen met het huidige project aan de Kloveniersburgwal. “We hoeven dit niet te doen, maar we willen het wel, en we willen de stad laten zien dat het kan”, vertelt Edwin. “En we willen er natuurlijk van leren voor de toekomst. We willen weten wat dan het stroomverbruik is, wat de kosten zijn, en of we die kosten zouden kunnen beperken door bijvoorbeeld met een kleinere accucontainer te werken.”

“Voor de gemeente is het een belangrijk project om te kijken of we onze ambities op papier ook in de praktijk kunnen waarmaken”, zegt Martin. “Voor dit project betalen wij de stroomaansluiting en het verbruik, G-kracht betaalt de meerkosten voor de inzet van het elektrisch materieel, dat is overigens ook serieus geld. Als we meer zicht hebben op de kosten en de uitdagingen die we nog hebben, dan weten we ook beter wat er wel en niet mogelijk is en of we dit vaker willen en kunnen doen, en in welke vorm.”