Aandacht voor veiligheid 

De bouwplaats waar veiligheidskundige Ruud Buren vandaag een rondleiding geeft, vlak bij de Nieuwmarkt, is een complex werk. Nieuwe damwanden, werk aan de kabels en leidingen. En binnenkort wordt een nieuw elektriciteitshuisje in gebruik genomen. Alles bij elkaar loopt hier wel een man of twintig rond. Want niet alleen de gemeente Amsterdam werkt hier, ook Liander en Waternet grijpen deze gelegenheid aan voor hun onderhoud. Zo beperken we de overlast. Ruud: “Het maakt het werk ingewikkeld. Zij zijn te gast op onze bouwplaats, maar moeten zich wel aan onze veiligheidsregels houden. Terwijl op de ene plek aan gasleidingen wordt gewerkt, zit een paar meter verderop iemand te lassen. Dat moet veilig gebeuren.” 

Focus op veiligheid 

Het werk van de veiligheidskundige begint als aannemers hun plannen aan de gemeente voorleggen. Ruud leest die plannen met aandacht voor veiligheid. “Welke veiligheidsmaatregelen worden er getroffen? Welke risico’s zie ik? Wat zien we over het hoofd? Zo komen we tot een afgewogen plan. Worden de plannen uitgevoerd, dan controleer ik of iedereen zich ook aan de gemaakte afspraken houdt.” 

Daarom is Ruud zeker eens per week bij de Nieuwmarkt op het werk. Ziet hij werklieden snel hun helm opzetten of een knalroze vestje aantrekken als hij komt aanfietsen? “Welnee, iedereen houdt zich aan de afspraken”, zegt hij. “Ik heb zelf jaren bij een grote aannemer gewerkt, dus ik weet hoe het werkt. Daarom weet ik wat ik kan vragen en hoe.” 

Time-out 

We lopen een rondje over de Kloveniersburgwal, via de Bushuissluis naar de overkant en weer terug naar de bouwkeet op de Nieuwmarkt. Bewoners, toeristen, auto’s, fietsers, alles baant zich een weg om de bouwplaats heen. “Werken in de binnenstad brengt risico’s met zich mee”, zegt Ruud. “Als de metalen buizen worden gehesen, bijvoorbeeld, moeten we tijdelijk toch het verkeer stremmen, ook voor voetgangers. Want als er eentje de verkeerde kant op zwaait, dan kan dat gevaarlijk zijn. En we moeten rekening houden met eigenwijze Amsterdammers. Ik zag net een bouwhek op een kier open staan, er zou zomaar iemand het bouwterrein op kunnen lopen.” 

Want Ruud denkt niet alleen aan de veiligheid op de bouwplaats, maar ook voor iedereen er omheen. Vandaar die lage bouwhekken: hogere hekken voelen afgesloten en onveilig als je er langs loopt. En er werd tijdens hijswerkzaamheden een stoplicht opgehangen voor bewoners. Oranje: even binnen blijven, de stoep is niet veilig. Ruud: “We willen de straat niet dagenlang afsluiten. Op deze manier konden we rekening houden met elkaar en bleef het veilig.” 

Vandaag niet, maar het komt voor: mensen op de bouwplaats die zich niet houden aan de afspraken. Ze dragen bijvoorbeeld hun helm niet of ze vinden dat dat zwemvest maar in de weg zit. Luisteren ze niet naar Ruud, dan gaat hij een stap verder: hij bespreekt het met de uitvoerder. Of met de aannemer. “In extreme gevallen kunnen we werkzaamheden stil laten leggen. Even een time-out nemen, noem ik dat. Dan overleggen we waarom ik maatregelen toch nodig vind. Soms is het een kwestie van uitleggen. Ik kijk toch met een andere bril naar een bouwplaats: ik probeer me bij alles te bedenken wat er mis kan gaan.” 

Zwemvest is nodig 

Niet alleen werkschoenen met stalen neuzen zijn verplicht, net als de bouwhelm, maar ook een zwemvest. Iedereen op het werk draagt er een, het is een harnas dat een beetje doet denken aan een fietsslot. Raak je ermee te water, dan blaast het zichzelf direct op. “Mensen denken: ik kan toch zwemmen? Maar het water hier is twee meter diep en het is koud. Een winterjas of een dikke trui is loodzwaar in het water. En als je je hoofd stoot, ben je misschien buiten bewustzijn.” Hij wijst naar de redlijn die naar stalen trappetjes loopt, die her en der uit het water steken. “Zo kun je uit het water komen. Dat is echt nodig, je klimt niet zomaar een kademuur op.” 
Soms wordt er gemopperd op dat ding. Onhandig, zwaar, zit niet lekker. Daarom hield Ruud op een ander project onlangs een demonstratie. “We gooiden twee trainingspoppen in het water. Eentje zonder zwemvest, die ging als een baksteen naar de bodem. En eentje mét zwemvest, die kon met wat moeite weer op de kant worden gehesen. Sindsdien is iedereen extra overtuigd van het nut.”