Bakken, buizen en bomenzand

Jurgen Takken begon zijn loopbaan als vrachtwagenchauffeur. Dat hield op, iets met jeugdige onbezonnenheid en motor rijden, laten we het daar maar niet over hebben. Een maat belde hem op. “Hij werkte in de bouw en dat leek hem ook wat voor mij. En dat klopt, ik vind het prachtig. Alles wat met grond te maken heeft, doe ik. Ik werk nu alweer jaren als zzp’er, ik word op verschillende bouwplaatsen ingezet. Overal is het net weer anders, het is heel veelzijdig. Mooi werk.” 

Hou de bouwkuip droog

Als voorman bij een aannemingsbedrijf coördineert hij het grondwerk aan de Tweede Kostverlorenkade. Daar wordt al vanaf oktober 2023 gewerkt aan een nieuwe kademuur en nieuwe riolering . Het geduld van de buurtbewoners wordt dus al een tijdje op de proef gesteld, met bouwketen op het plein, afgesloten straten, zandhopen voor de deur, en pompen die de hele dag door draaien om de bouwkuip droog te houden. “We houden rekening met geluidsoverlast, op verzoek zetten we bijvoorbeeld die pompen ’s avonds en ’s nachts uit. Niemand vindt het leuk, maar de meeste mensen begrijpen het wel. Het is wat het is, hè? Ik vergelijk het wel eens met je eigen huis. Daar moet ook altijd wat aan onderhoud gebeuren. Dat geldt ook voor Amsterdam. Aan dit stuk was al zeventig jaar geen onderhoud gepleegd. Ja, dan is het wel een keer aan de beurt.” 

Kiezelkorf op z’n plek 

Achter de kademuur ligt nu een betonnen bak, die er zo’n beetje uitziet als een zwembad zonder water. In de uitsparingen komen kiezelkorven, legt Jurgen uit. “In de kademuur zijn gaten gemaakt, met een rooster ervoor, waar het water in en uit kan lopen. Zie je straks niet meer, dan zit dat onder water.” De korven vormen een verbinding tussen water in de vaart en het grondwater onder de straat en de huizen. Overtollig regenwater loopt via die waterdoorlatende kiezelkorven de vaart in. En andersom zorgt het water uit de vaart ervoor dat het grondwater op peil blijft, zodat de palen onder de huizen in goede conditie blijven 

Speciaal bomenzand

De kiezelkorven worden ingepakt in worteldoek om ze te beschermen tegen boomwortels en zand. Als ze eenmaal op hun plek liggen, worden ze afgedekt met een laag speciaal bomenzand. “Dat is zand gemengd met organisch materiaal, dus compost of mest. Die laag bomenzand trillen we niet helemaal vast, het moet juist luchtig blijven zodat de bomen goed kunnen wortelen. Daar overheen komen speciale kratten om die laag te beschermen. Op die kratten komt een laag compost, afgedekt met vijf centimeter straatzand. Daar gaan de stratenmakers binnenkort de stenen leggen.” 

Overall aan 

Voordat ze hier konden starten met de nieuwe kade en de riolering moest de oorspronkelijke grondlaag gesaneerd worden. Vervuild, vertelt Jurgen. “Bijna overal in Amsterdam is de bodem vervuild. Verkeer, bouwwerkzaamheden, noem maar op, overal zit viezigheid in de grond. Toen we begonnen, droeg iedereen speciale beschermende overalls en we hadden maatregelen om schoon te werken. Ik maak me er niet echt druk om: ik heb vroeger flink gerookt, dat is volgens mij een stuk schadelijker.” 

Klaar voor de komende 100 jaar

Tevreden kijkt Jurgen naar de bouwput, de betonnen bakken en de vrachtwagen die extra zand komt brengen. “Ons grondwerk is de laatste klus, wij zetten de puntjes op de i. Je ziet de straat en de kade opknappen terwijl we bezig zijn. En als ons werk hebben afgerond, is alles weer prachtig. Dan kan het er minimaal honderd jaar blijven liggen.”