Duikerstaal

Een wit met blauwe vlag wappert in de wind boven de Kloveniersburgwal. Aan de kade staat een blauw busje met allemaal slangen en apparatuur. Een van de slangen leidt naar de gracht, waar een duiker net onder water gaat. Terwijl fietsers op weg zijn naar hun bestemming staat een nieuwsgierige voorbijganger even stil om te zien wat er gebeurt daar in de gracht. “Wat zijn jullie eigenlijk aan het doen?”, vraagt ze aan Daniël Hamers van duikbedrijf Nebest.

Kades inspecteren

Geduldig legt hij uit dat ze hier bezig zijn met een kade-inspectie. Zo’n inspectie is nodig als er signalen zijn dat de fundering van de kademuur onder water niet meer goed is. De duikers kijken dan naar de conditie van de houten palen en de vloer waar de kademuur op staat. Of ze nog recht staan, en of ze beschadigd zijn. Soms zien ze echt gaten in de vloer of palen die gebroken zijn. Met de informatie die de duikers doorgeven kan de gemeente beoordelen of er ingegrepen moet worden.

Even later kan Daniël ons vertellen dat ze wel vaker vragen van bewoners en voorbijgangers krijgen. “Veel voorbijgangers weten niet wat we aan het doen zijn. Ze zien alleen een vreemd busje met allerlei apparatuur en slangen, en mannen in oranje jassen.” Maar er zijn ook bewoners die wél weten dat de kade geïnspecteerd wordt. Die maken zich dan zorgen dat het er slecht uitziet. Vooral als ze de duiker meerdere malen zijn duim omlaag zien steken.

“Die duim omlaag is in werkelijkheid een heel onschuldig gebaar”, vertelt Daniël lachend. “Daarmee geeft de duiker alleen maar aan dat hij naar beneden gaat.” Wanneer mensen zich dan wel echt zorgen moeten maken? Dat is als de duiker zichzelf naar de keel grijpt, of zijn vuist balt of met zijn wijsvinger naar zijn slaap wijst. Want dan heeft hij ademnood, last van kramp of stikstofnarcose. Maar gelukkig zie je die signalen niet snel terug boven water in een Amsterdamse gracht.

Duiksignalen

Er zijn vier gebaren die het meest gebruikt worden tijdens het duiken. Het eerste veelgebruikte gebaar is met de hand op de helm. Dit betekent dat alles ok is. Een ander gebaar met dezelfde betekenis is wanneer de duiker een rondje van zijn duim en wijsvinger maakt, ook dan gaat alles helemaal goed.

Het derde gebaar dat je regelmatig ziet is dat de duiker zijn duim omlaag steekt. Dit gebaar is absoluut geen reden tot paniek, het betekent dat de duiker weer afdaalt en onder het wateroppervlak gaat verdwijnen.

Maar slaat de duiker met zijn arm op het wateroppervlak, dan is er wel iets mis. Niet met de kademuur, maar met de duiker zelf. Dit is namelijk een noodsignaal.

Praten met elkaar

De meeste handsignalen worden natuurlijk niet boven, maar onder water gebruikt. Er zijn signalen voor hoeveel zuurstof je nog hebt, dat je je duizelig voelt, dat je kramp hebt, geen lucht meer hebt, pijn aan je oren, een veiligheidsstop wilt maken, wilt stoppen of weer naar boven wilt. Meer hierover vind je online.

Bij het werk in de grachten kunnen de duikers ook gebruikmaken van een microfoon in hun helm. Daarmee kunnen ze rechtstreeks praten met hun collega’s, maar alleen als ze niet te ver verwijderd zijn van de bus.