Werk onder water

Als Kaj Halls uit het water komt, lijkt het alsof een astronaut aan boord van het werkschip stapt. Een gigantische helm, een zwart dik duikpak, grote handschoenen en allemaal snoeren en slangen, het is een indrukwekkend gezicht. Zijn collega’s helpen hem de zware helm los te ritsen. Kaj is de afgelopen uren bezig geweest met het dichtkitten van de verbindingsnaad tussen twee betonnen muurdelen aan de Lijnbaansgracht. Onder water, ja. “We werken nu redelijk aan de oppervlakte, tot maximaal 2,5 meter diep, maar soms werken we veel dieper. Ik ben bevoegd om tot 30 meter diep te duiken.”

Met dikke handschoenen

De duikers doen dezelfde bouwwerkzaamheden als hun collega’s die droge voeten houden. Metselen, installeren, inspecties of, zoals nu op de Lijnbaansgracht, kitten: ze kunnen het allemaal. Daar hebben ze een speciale opleiding voor gevolgd. “We dragen een zwaar pak en werken met zware apparatuur. Soms krijgen we een klus die op het droge heel makkelijk lijkt, maar zoveel meter onder water is het bijna ondoenlijk. Probeer maar eens met dikke handschoenen een schroef aan een moer te draaien, terwijl je bijna niks kan zien. Toch weten we dan meestal wel een oplossing te vinden. Dat is typisch voor duikers: we zijn inventief.”

Bubbels naar boven

De regels waar duikers zich aan moeten houden, zijn buitengewoon streng. Zo zijn er altijd minimaal twee duikers op het werk. Communiceren kan alleen via de duikploegleider, die houdt contact met de duiker onder water en met de ploeg boven water. Wat hij zegt, gebeurt. Kaj: “Zo houden we het veilig. Je kunt aan het oppervlak niet zien waar een duiker zich bevindt. Soms komen de bubbels naar boven op een plek waar ik minuten geleden was.”

Tijdens het werken geven Kaj en de duikploegleider elkaar korte commando’s: stop, los, links, omhoog. “Het klinkt onbeleefd en kortaf”, legt Kaj uit. “Maar we doen het zo vanwege de snelheid. Er is geen tijd voor alstublieft en dankuwel. Ik moet er wel op letten dat ik thuis niet ook zo communiceer, dat zou m’n vriendin niet kunnen waarderen.”

Koeienbotten in troebel water

Winkelwagentjes, snoeken, trappelende eendenpootjes? Eenmaal onder water zien duikers bijna niks meer. “Soms kan ik mijn eigen hand niet eens zien als ik ‘m tegen mijn vizier hou, zo troebel kan het water zijn. Bij een inspectie zie ik af en toe een vis, vaker zijn het fietsen, stukken glas of bakstenen. Specifiek in de Lijnbaansgracht vinden we veel koeienbotten, waarschijnlijk is hier ooit een markt geweest. Bij andere duikwerkzaamheden zie ik wel eens motoren, wapens of een explosief uit de Tweede Wereldoorlog. Vaak wordt de gracht gebruikt als dumpplek. Als je het in het water gooit, is het weg.”