Weg met huis en haard

Het kan zo op een ansichtkaart van Amsterdam, het klassieke woonschip in de Zoutkeetsgracht met daarachter de dubbele witte ophaalbrug. Zodra Barbara de stuurhut van haar woonschip opent komt hond Piet nieuwsgierig en kwispelend achter haar aan. Nog voordat ze het kokende water in de gietijzeren theepot heeft gegoten begint ze met vertellen.

In een ander licht

“We wonen hier alweer anderhalf jaar”, zegt ze, “maar het blijft soms toch nog steeds onwennig. De lichtinval in huis en het geluid van het water zijn op deze plek heel anders dan aan de Brouwersgracht. Het waait hier ook harder, waardoor je meer deining hebt.” Het zijn dingen waar Barbara en haar man niet direct over nagedacht hadden toen ze in 2020 van de gemeente te horen kregen dat ze met het woonschip tijdelijk weg moesten vanwege de vervanging van de kademuur.

“Dat was wel flink balen,” zegt ze, “maar we zijn er niet tegen in protest gegaan. Je wilt immers ook niet dat Amsterdam in elkaar stort. Natuurlijk hadden we wel direct allemaal vragen. We hebben bijvoorbeeld een B&B aan boord, en we vroegen ons meteen af of we wel een vergunning zouden krijgen op de nieuwe plek. Gelukkig is dat allemaal goed gekomen.”

De nieuwe ligplaats aan de Zoutkeetsgracht is op 5 minuten fietsen van haar oude stek aan de Brouwersgracht. “Het is een leuke buurt, maar voor ons wel een beetje stilletjes. De hond en kat vinden het hier wel helemaal geweldig”, zegt ze lachend. Wat ook wennen was, is dat ze in de winter op deze plek geen zon hebben. “Maar gelukkig komt die in maart weer boven de huizen uit, dan kunnen we elke dag tot laat in de avond buiten in de zon zitten. Dat is wel genieten.”

Het goede buitenleven

Dat buitenleven is precies de reden waarom Barbara en haar gezin in de jaren ‘90 besloten van de wal naar de gracht te verkassen. “We woonden in een huurhuis aan de Brouwersgracht. Op een dag zag ik dat de kleine woonboot die bij ons voor de deur lag te koop stond. Het leek ons geweldig om daar te gaan wonen, maar de boot was veel te klein voor ons gezin”, vertelt ze met een grote glimlach op haar gezicht.

“Toen zijn we gaan uitzoeken of we deze boot zouden mogen vervangen door een groter schip. Dat mocht, maar alleen als het een klassiek schip was. We vonden een schip van 25 meter, en zo kwam het dat we met twee kinderen op het water gingen wonen.” Toen er een derde kind kwam, hebben ze nog een upgrade genomen. “We hebben nu een schip van 30 meter, waar voldoende ruimte was voor het hele gezin. En tegenwoordig ook voor een kleine B&B aan boord.”

Het mooiste aan wonen op een schip blijft toch de vrijheid die je hebt, vindt ze. “Het is fantastisch dat je geen directe buren hebt. En je hebt een buiten. Eigenlijk is het een vrij buitenleven, maar dan midden in de stad.”

Naar de Zoutkeetsgracht

Met veel plezier woonden ze al die jaren in de bruisende Jordaan, tot in 2020 het bericht van de gemeente kwam over de tijdelijke verplaatsing. Wat volgde was een periode waarin veel gesprekken werden gevoerd met de gemeente en de verplaatsingsovereenkomst werd getekend. De verhuizing naar de Zoutkeetsgracht werd gepland voor september 2022.

 “We hebben toen wel aangegeven pas te gaan verhuizen als de werkzaamheden aan de kademuur ook echt zouden beginnen”, vertelt Barbara. “Op andere plekken in de stad zagen we dat boten weg moesten, terwijl de werkzaamheden soms pas een jaar later begonnen. Al die tijd ben je dan weg van je vertrouwde plek. Dat wilden we niet.”

Uiteindelijk verhuisden ze keurig volgens afspraak in september 2022 naar de Zoutkeetsgracht. Vervolgens kwamen de werkzaamheden op de Brouwersgracht een half jaar stil te vallen. Barbara: “De gemeente liet niets horen over de reden. Uiteindelijk bleek het te gaan om een bezwaar dat liep tegen de kap van een aantal bomen op de kade. Nu begrijp ik dat het zonde is dat er bomen gekapt moeten worden, maar die bomen moeten toch om. Het enige wat zo’n bezwaar dan doet is het proces vertragen. Toen de eerste machines daadwerkelijk aan het werk gingen was dat voor ons toch wel reden voor een feestje.”

Klassieke stuurhut

De verplaatsing van het woonschip had heel wat voeten in de aarde. Vanwege de hoogte moest het schip onder de Bullebakbrug door. Maar die werd in die periode net gerenoveerd. De enige andere optie was met het schip door de Haarlemmersluis, maar dat kon alleen als de stuurhut eraf ging. “Dat paste echt maar net”, vertelt Barbara. “Er was maar een paar centimeter speling. We baalden enorm, want het is een antieke hut. Die moet je heel secuur verwijderen om te voorkomen dat je hem beschadigt. Uiteindelijk was het een maand werk, en daarna moest hij ook weer worden opgebouwd. Gelukkig is dat allemaal goed gegaan.”

Maar dat was niet de enige hobbel bij de verplaatsing. Barbara: “De dag voor de verplaatsing fietste ik nog even langs onze tijdelijke ligplaats en zag tot mijn schrik dat die veel te klein was voor ons schip. Dat is uiteindelijk goed gekomen, maar we moesten wel andere schepen opzij leggen om ruimte te maken. En verder was ook de kade veel te hoog voor ons schip, er was geen looptrap en de aansluitingen pasten niet.”

Bovendien krijg je ook te maken met een hoop administratieve rompslomp. Barbara: “Gas, elektra internet. Alles moest opnieuw aangevraagd worden. Normaal geef je een nieuw adres door en wordt je aansluiting geregeld, maar bij een schip werkt dat dus niet. Ook was er nog geen postcode voor het nieuwe adres.”

Gemengde gevoelens

Al met al zorgde de hele gang van zaken voor gemengde gevoelens bij Barbara en haar gezin. “Aan de ene kant weet je dat dit hele proces ook voor de gemeente nieuw is”, vertelt ze. “Samen kom je er steeds achter waar je tegenaan loopt. Maar tegelijkertijd verloopt het allemaal ook wel erg bureaucratisch. Soms lijkt het of alle partijen langs elkaar heen werken. Daardoor is de communicatie naar de bewoners ook niet altijd volledig, en weet je niet duidelijk wie je aanspreekpunt is”

Daarom is haar advies aan de gemeente ook: “Communiceer duidelijk met de bewoners, doe geen beloftes die je niet kunt nakomen en vergeet niet dat zo’n verplaatsing heel veel impact heeft op het leven van mensen. Op waar hun kinderen naar school gaan en de buurt waar ze met vrienden spelen, op je werk en ook op je huisdieren.”

Bijna terug

In augustus verhuist Barbara na bijna 2 jaar eindelijk weer terug naar haar oude vertrouwde plek aan de Brouwersgracht. Daar verheugt ze zich ontzettend op. Of ze het spannend vindt? “In ieder geval minder dan 2 jaar geleden. De Bullebakbrug is weer open, dus de stuurhut kan deze keer gewoon blijven staan. Het kan natuurlijk altijd dat er iets mis gaat, maar dat is ook een beetje het avontuur van wonen op een schip.”