skip to main content
Portret van Elise Kuijper en Maarten Kemper

Nieuwe dynamiek op de Herengracht

Stad

Video

30 oktober 2023

Op de Herengracht werken we in een pilot voor het eerst met een dynamische fasering aan een kademuurvernieuwing. Deze nieuwe manier van werken bespaart veel kostbare tijd en dus overlast in de uitvoering. Maar het vergt ook de nodige aanpassingen bij de nood- en hulpdiensten om de huizen te kunnen bereiken. Omgevingsmanager Elise Kuijper en clustermanager bij de brandweer Maarten Kemper vertellen hoe ze dat hebben opgelost.

“Er is heel wat nodig geweest om die fasering verantwoord uit te kunnen voeren”, zegt Elise. “Het begon allemaal in 2020 toen we met 5 partijen een convenant hebben gesloten om onze werkvakken, en dus de stremmingslengte van de gracht, te kunnen uitbreiden van 35 meter naar maximaal 130 meter.”

Die 5 partijen zijn Liander, Waternet en de nood- en hulpdiensten: politie, ambulance en brandweer. In het convenant staat ook opgenomen welke maatregelen we moeten treffen om de panden veilig te houden. “De brandweer heeft 2 taken waarbij een ladder nodig is”, vertelt Maarten, “brand blussen en mensen uit huis hijsen. We moeten er zeker van zijn dat we ons werk kunnen doen als dat nodig is.”

Dynamische fasering

Een foto van een werkponton in het water bij de Herengracht.

Project Bruggen en Kademuren - PBK - Herengracht 103 - blusleiding

Het werken in verschillende vakken waarin we verschillende fasen uitvoeren noemen we een dynamische fasering. Binnen een werkterrein van 130 meter voert een treintje in 4 fasen het werk achter elkaar uit. Dat werkt zo: we beginnen op plek A met de eerste fase. Wanneer het werk daar klaar is, schuift dat onderdeel door naar plek B. Op plek A beginnen we dan aan de volgende fase. En zo verder, tot de volledige 130 meter is aangepakt.

Oplossingen voor nood- en hulpdiensten

Door de langere stremmingslengte kunnen de ladder- en spuitwagens niet meer alle panden bereiken. Om het blussen van branden toch mogelijk te maken werd afgesproken om een mobiele bluspomp op de kade te plaatsen. Die pomp haalt water uit de gracht, zodat de brandweer geen spuitwagens nodig heeft.

Met de ambulance werd afgesproken om gedurende de werkzaamheden mensen in nood op de traditionele manier af te voeren, met een brancard door het trappenhuis. Maarten: “Doordat we vroeg werden betrokken, konden we de buurt voorbereiden op wat er zich voor hun deur ging afspelen, door ze te informeren en bijvoorbeeld ook door rookmelders uit te delen.”

Alle partijen stonden er hetzelfde in: de verminderde overlast voor de omgeving, de tijdwinst en de kostenbesparing zijn het waard om die extra stappen te zetten. “Het is veel praktischer op deze manier, en de kade moet nu eenmaal vernieuwd worden”, beaamt Maarten.

Foto van de stremming op de Herengracht. Een lang gedeelte van de straat parkeervakken en een stuk rijstrook is afgezet

Stremming op de Herengracht

Droge blusleiding

“De grootste extra stap die we moesten zetten, hebben we samen met de brandweer gezet”, vertelt Elise. De beperkte bereikbaarheid voor de brandweer vroeg om extra maatregelen, zoals de bluspomp. Maar vlak voor de start van de werkzaamheden bleek die beoogde oplossing toch niet te voldoen. Door het aanpassen van het werkterrein werd de afstand tot het water te groot voor de bluspomp. Maarten: “De pomp was niet sterk genoeg om het water door de lange slangen over de pontons in het water te pompen.”

Maarten is toen meteen met Elise en de omgevingsmanager van de aannemer om tafel gaan zitten. “We zijn samen, brainstormend, tot het idee gekomen van de droge blusleiding”, vertelt hij “We blussen met het water uit de gracht, met om de 12 meter een tappunt waar we onze brandweerslangen op kunnen aansluiten. We hebben zo’n leiding al eens eerder gebruikt in een tunnel bij Zaandam, en nu ligt er dus ook eentje langs het werkterrein op de Herengracht.” Elise vult aan: “Het mooie is dat de blusleiding meebeweegt met het werkterrein en dus ook dynamisch is.”

Elise waardeert ook de pragmatische aanpak van de brandweer. “In sneltempo hadden ze deze alternatieve maatregel uitgewerkt en lag de blusleiding er.” Maarten is ook heel positief. “Er werd snel geschakeld. Ondanks de schaarste aan materiaal in die periode hebben we de blusleiding snel kunnen realiseren, samen met de aannemer.”

Evaluatie

Het project wordt zorgvuldig gemonitord. Niet alleen door de brandweer zelf, die regelmatig checks doet op het materiaal en nauw contact heeft met het projectteam, maar ook door andere teams van de gemeente die geïnteresseerd zijn in de toepassing van de fasering. Elise: “Tot nu toe lijkt alles prima te werken. Als alles zo uitpakt als we voor ogen hebben, is de dynamische fasering een manier van werken die we vaker willen toepassen. De komende maanden gaan we zien hoe soepel het loopt en of de fasering ergens stokt. Volgend jaar kunnen we de aanpak evalueren.”

Deel jouw mening